Czy pole magnetyczne w Dąbrowie Górniczej uszkodzi sprzęt medyczny?

Czy pole magnetyczne w placówce może uszkodzić sprzęt medyczny?

Może zakłócić jego pracę lub przełączyć implant w niepożądany tryb, jeśli przekroczy odporność urządzenia lub odległość będzie zbyt mała.
W placówkach stosuje się różne źródła pola magnetycznego, na przykład urządzenia do magnetoterapii czy rezonans magnetyczny. Najczęstsze ryzyko to chwilowe zaburzenia działania elektroniki, błąd wskazań czujników, utrata komunikacji bezprzewodowej albo uruchomienie trybu „magnesu” w implancie. Trwałe uszkodzenia zdarzają się rzadko. W praktyce kluczowe jest zachowanie stref ochronnych, trzymanie sprzętu pomocniczego poza polem i potwierdzenie odporności z dokumentacji producenta.

Które urządzenia medyczne są najbardziej podatne na pole magnetyczne?

Najbardziej narażone są aktywne implanty i aparatura z czujnikami magnetycznymi oraz długimi przewodami.
Wrażliwe elementy to między innymi:

• stymulatory serca i kardiowertery-defibrylatory,
• pompy infuzyjne i insulinowe,
• neurostymulatory i implanty ślimakowe,
• systemy monitorujące pracę serca,
• aparaty słuchowe,
• respiratory, ssaki, pompy strzykawkowe,
• monitory pacjenta, kapnografy, pulsoksymetry,
• łóżka i wózki z napędem elektrycznym,
• narzędzia i akcesoria z elementami ferromagnetycznymi.

Jakie natężenie pola zagraża elektronikę medyczną i implanty?

Nie ma jednej wartości. Progi odporności określa producent urządzenia lub implantu.
Różne wyroby medyczne mają różne poziomy odporności na pole magnetyczne. Nawet w obrębie jednej grupy, na przykład stymulatorów serca, parametry mogą się istotnie różnić. Urządzenia do magnetoterapii wytwarzają pole wyraźnie silniejsze niż tło środowiskowe, co może mieć znaczenie dla implantów i przewodów działających jak anteny. Zawsze należy opierać się na dokumentacji producenta, mapach stref i wynikach pomiarów na stanowisku zabiegowym.

Jak sprawdzić poziom pola magnetycznego przed zabiegiem?

Wykonuje się pomiar kalibrowanym miernikiem i porównuje wyniki z zaleceniami producentów.
W praktyce stosuje się kilka kroków:

• sprawdzenie instrukcji urządzenia terapeutycznego i jego parametrów pracy,
• wykonanie pomiaru miernikiem pola magnetycznego niskiej częstotliwości w punktach przebywania pacjenta oraz sprzętu,
• wyznaczenie stref ochronnych i oznakowanie ich,
• sprawdzenie, czy odległość od źródła pola spełnia wymagania wyrobów obecnych w strefie,
• udokumentowanie wyników w protokole i okresowe powtarzanie pomiarów.

Jakie normy i zalecenia dotyczą bezpieczeństwa sprzętu?

Podstawą są normy kompatybilności elektromagnetycznej oraz instrukcje producentów wyrobów medycznych.
Warto uwzględnić:

• normy z rodziny IEC/EN 60601 dotyczące kompatybilności elektromagnetycznej wyrobów medycznych,
• normy i specyfikacje dla implantów aktywnych, między innymi ISO 14708 oraz EN 45502,
• dokumenty dotyczące zachowania bezpieczeństwa implantów w polach magnetycznych,
• procedury wewnętrzne placówki, w tym mapy stref oraz zasady ewakuacji sprzętu z pola.

Zawsze nadrzędne są zalecenia producenta danego urządzenia medycznego lub implantu.

Co zrobić z aparatem lub implantem przed terapią magnetyczną?

Należy potwierdzić kompatybilność i zapewnić warunki zgodne z dokumentacją, a w razie wątpliwości usunąć sprzęt z pola lub odstąpić od zabiegu.
Dobrą praktyką jest:

• zebranie informacji o implantach i urządzeniach, które pacjent ma przy sobie,
• sprawdzenie statusu wyrobu w dokumentacji, w tym dopuszczalnych warunków pola,
• uzgodnienie z lekarzem prowadzącym ewentualnych ustawień trybu bezpiecznego dla implantu,
• pozostawienie sprzętu elektronicznego poza strefą działania pola,
• zastosowanie ekranowania lub zwiększenie odległości, jeśli jest to przewidziane,
• wybór innej metody terapii, gdy nie można zapewnić zgodności.

Kiedy zrezygnować z magnetoterapii ze względu na ryzyko?

Gdy nie da się potwierdzić bezpieczeństwa wyrobów lub utrzymać bezpiecznych stref.
Rezygnacja lub zmiana metody jest zasadna, gdy:

• pacjent ma implant aktywny bez jasnej informacji o kompatybilności,
• w strefie pola znajdują się urządzenia podtrzymujące życie lub monitorujące, których odporności nie potwierdzono,
• nie można zachować wymaganej odległości od źródła pola,
• brakuje możliwości pomiaru lub właściwego nadzoru nad stanowiskiem,
• personel nie ma dostępu do instrukcji producentów obecnych wyrobów.

Kto w placówce odpowiada za ocenę ryzyka sprzętu medycznego?

Odpowiada kierownictwo placówki, wyznaczony inżynier kliniczny lub osoba odpowiedzialna za aparaturę oraz zespół prowadzący zabieg.
W praktyce proces obejmuje kilka ról:

• kierownik podmiotu lub działu, który zatwierdza zasady i nadzoruje zgodność,
• inżynier kliniczny lub osoba odpowiedzialna za aparaturę, która wykonuje ocenę ryzyka i pomiary,
• inspektor do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, który wspiera wyznaczanie stref,
• personel zabiegowy, który stosuje procedury na co dzień i prowadzi obserwację pacjenta.

Bezpieczeństwo pola magnetycznego to codzienna praktyka, a nie jednorazowy pomiar. Dobrze opracowane strefy, znajomość instrukcji i komunikacja z pacjentem pozwalają skutecznie ograniczyć ryzyko. W Dąbrowie Górniczej i w każdej innej lokalizacji te zasady są takie same, bo wynikają z właściwości urządzeń i implantów.

Umów konsultację w placówce, aby ocenić bezpieczeństwo magnetoterapii względem Twojego sprzętu lub implantu i wybrać odpowiedni plan zabiegu.