Gdzie przeprowadzić legalizację opryskiwacza i ile to kosztuje?
Coraz więcej rolników prowadzących jednoosobową działalność sprawdza terminy atestów. Kontrole są częstsze, a sezon nie wybacza przestojów. Legalizacja opryskiwacza to jeden z tych obowiązków, które warto zaplanować z wyprzedzeniem. Dzięki temu praca idzie pewnie, bez stresu i z myślą o bezpieczeństwie ludzi oraz upraw.
W tym poradniku znajdziesz zasady legalizacji opryskiwacza, przygotowanie do badania, częstotliwość przeglądów i wskazówki organizacyjne dla JDG. Wszystko w prosty sposób i według przepisów obowiązujących w 2025 roku.
Czym jest legalizacja opryskiwacza i kiedy jest obowiązkowa?
Legalizacja opryskiwacza to obowiązkowe badanie sprawności technicznej sprzętu do stosowania środków ochrony roślin.
W praktyce chodzi o urzędowo potwierdzony przegląd w zarejestrowanej stacji, nadzorowanej przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Po pozytywnym wyniku otrzymujesz protokół i znak kontrolny. Badanie jest wymagane przed użytkowaniem sprzętu oraz cyklicznie, w określonych odstępach. Dotyczy to między innymi opryskiwaczy polowych i sadowniczych, instalacji szklarniowych, urządzeń do zamgławiania i zaprawiarek. Dla JDG to kluczowy element zgodności z prawem i podstawowy warunek bezpiecznej pracy.
Jak przygotować opryskiwacz do badania stanu technicznego?
Opryskiwacz powinien być czysty, szczelny i gotowy do prób z wodą, a dokumenty kompletne.
Dobre przygotowanie skraca czas badania i zmniejsza ryzyko poprawek. Warto zadbać o:
dokładne mycie zewnętrzne i wewnętrzne, bez pozostałości środków w zbiorniku i na elementach
napełnienie zbiornika czystą wodą, ponieważ część prób odbywa się na pracującej maszynie
brak wycieków na pompie, złączach, przewodach i zaworach
kompletne osłony na wałku odbioru mocy i elementach ruchomych, pewne mocowania
sprawny, czytelny i skalibrowany manometr
czyste, kompletne filtry ssawny i tłoczny oraz siteczka sekcyjne
jednakowe, drożne i niezużyte rozpylacze
stabilne ciśnienie robocze i równą pracę pompy
prostą belkę, sprawne zawiasy, stabilizację i mechanizmy składania
dobry stan węży, opasek i szybkozłączy, bez pęknięć i zgnieceń
komplet tabliczek i oznaczeń ostrzegawczych
przygotowane dokumenty: poprzedni protokół, dane identyfikacyjne maszyny, przy nowych sprzętach dowód zakupu
Jakie elementy są kontrolowane podczas badania opryskiwacza?
Kontrolowana jest szczelność układu, równomierność oprysku i sprawność podzespołów.
Zakres obejmuje zazwyczaj:
identyfikację sprzętu i weryfikację oznaczeń
stan zbiornika, pokrywy i mieszadła
układ ssawny i tłoczny wraz z filtrami
pompkę, zawory, rozdzielacz, przewody i szybkozłącza
manometr, sekcje i układy sterowania
belkę, jej stabilizację, geometrię i mechanizmy składania
rozpylacze, ich wydatek i równomierność oprysku
napęd i osłony wałka odbioru mocy, zaczep oraz elementy nośne
w opryskiwaczach sadowniczych także wentylator i kierownice powietrza
w instalacjach szklarniowych i tunelowych zgodność z wymogami układu
Niedopuszczalne są wycieki i nadmierne odchylenia wydatku poszczególnych rozpylaczy. Wynik pozytywny potwierdza protokół i znak kontrolny.
Kiedy należy wykonać pierwsze badanie nowego opryskiwacza?
Pierwsze badanie nowego opryskiwacza wykonuje się najpóźniej w ciągu 5 lat od dnia zakupu.
To termin wynikający z przepisów obowiązujących w 2025 roku. Dowód zakupu pomaga ustalić datę graniczną. Warto rozważyć wcześniejszą kontrolę po intensywnym sezonie, po modernizacji lub po naprawach kluczowych elementów. Dzięki temu ogranicza się ryzyko przestojów podczas zabiegów.
Jak często trzeba wykonywać okresowe badania sprzętu?
Opryskiwacze polowe i sadownicze bada się co 3 lata, a część innego sprzętu co 5 lat.
W praktyce:
co 3 lata: opryskiwacze ciągnikowe i samobieżne polowe oraz sadownicze
co 5 lat: instalacje do oprysku lub zamgławiania w szklarniach i tunelach, urządzenia do zaprawiania nasion, sprzęt do aplikacji granulatu, sprzęt agrolotniczy, sprzęt montowany na pojazdach kolejowych oraz inny sprzęt do oprysku z pojemnością zbiornika przekraczającą 30 litrów
Kolejny termin liczy się od daty ostatniego ważnego badania, a nie od zakupu.
Gdzie znaleźć stację kontroli zarejestrowaną przez PIORIN?
Rejestry stacji prowadzą wojewódzcy inspektorzy, a zestawienia są dostępne w serwisie Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Wyszukiwanie stacji jest możliwe według województw. W opisach podanych jednostek znajduje się zakres uprawnień i rodzaj obsługiwanego sprzętu. Część stacji działa mobilnie, co ułatwia badania w gospodarstwie. Przed wizytą opłaca się potwierdzić dostępne terminy, możliwość dojazdu i wymagane dokumenty. Wycena jest zazwyczaj ustalana indywidualnie.
Co grozi za brak badania i nieprawidłowy stan techniczny opryskiwacza?
Grozi grzywna, zakaz użytkowania sprzętu i decyzje administracyjne, a w skrajnych przypadkach konsekwencje dla plonów.
Przepisy ustawy o środkach ochrony roślin wymagają sprawnego i skalibrowanego sprzętu. Stwierdzenie braku ważnego badania, niesprawności lub braku kalibracji może skutkować karą oraz nakazem usunięcia nieprawidłowości. Zły stan techniczny powoduje nierównomierną aplikację cieczy. To obniża skuteczność zabiegów i zwiększa ryzyko skażeń punktowych. Jeżeli badania płodów rolnych wykażą niebezpieczne pozostałości środków ochrony roślin, możliwy jest zakaz wprowadzenia plonu do obrotu i określenie sposobu jego zagospodarowania.
Jak zaplanować badania opryskiwacza w jednoosobowej działalności?
Najlepiej działa prosty harmonogram połączony z przeglądami i oknami serwisowymi poza szczytem sezonu.
Dobrą praktyką jest spisanie dat ważności atestów wszystkich maszyn. Przydaje się rezerwa czasowa przed terminem, aby w razie potrzeby wymienić części i ponownie podejść do badania. Wygodnym rozwiązaniem bywa mobilna stacja, która dojeżdża do gospodarstwa. Dokumenty, protokoły i skany warto trzymać w jednym miejscu i w wersji elektronicznej. Po większych naprawach lub modernizacjach wskazana jest kontrola ustawień i próba na wodzie. W gospodarstwach z kilkoma opryskiwaczami opłaca się umawiać badania jednego dnia, co ogranicza przerwy w pracy. Przypomnienia w kalendarzu na kilka tygodni przed terminem pomagają uniknąć pośpiechu.
Legalizacja opryskiwacza to niewielki wysiłek wobec korzyści, jakie daje pewność zgodności z prawem, bezpieczeństwo ludzi i roślin oraz przewidywalny sezon prac. Warto zaplanować badanie z wyprzedzeniem i traktować je jak stały element zarządzania parkiem maszynowym.
Sprawdź termin ważności atestu i umów legalizację opryskiwacza w zarejestrowanej stacji PIORiN.
Sprawdź termin atestu — dowiesz się, czy Twój opryskiwacz wymaga badania co 3 lata i jak umówić legalizację, by otrzymać oficjalny protokół i znak kontrolny: https://agrosystem.kalisz.pl/atestacja-opryskiwaczy.
