Ile pali jacht motorowy 6–12 m o mocy 150 KM przy 20 węzłach?
Coraz więcej osób pyta nie tylko „ile pali jacht motorowy”, ale wprost: ile pali na milę morską. To ważne, bo planujemy nie godziny pracy silnika, lecz dystans i zasięg.
W tym tekście pokażę prosty sposób przeliczeń. Dowiesz się też, co faktycznie wpływa na wynik i jak dobrać zapas paliwa, aby rejs był spokojny.
Ile pali jacht motorowy na milę morską przy prędkości marszowej?
Orientacyjnie od około 0,4 do 2,5 l/Nm, a w mocnych jednostkach planujących nawet więcej.
Rzeczywiste l/Nm zależy od typu kadłuba, mocy i prędkości marszowej. Małe jednostki wypornościowe potrafią zejść do ułamków litra na milę. Średnie łodzie półślizgowe i ślizgowe mieszczą się często między 0,6 a 1,5 l/Nm. Duże, szybkie jachty z mocnymi silnikami zużyją kilka litrów na milę. Kluczowe jest utrzymanie prędkości marszowej, czyli ekonomicznego tempa, przy którym silnik pracuje sprawnie, a opory kadłuba nie rosną gwałtownie.
Jak przeliczyć spalanie l/h na litry na milę morską?
Podziel spalanie w litrach na godzinę przez prędkość w węzłach.
Wzór jest prosty: l/Nm = l/h ÷ kn. Prędkość węzłach to mile morskie na godzinę. Gdy znasz aktualne l/h z komputera silnika lub z logu i wiesz, jak szybko płyniesz, natychmiast dostajesz wartość na milę. Dla porządku: 1 mila morska to 1,852 kilometra, ale do tych obliczeń nie musisz przeliczać na kilometry.
Jak obliczyć spalanie na milę w praktycznym przykładzie?
Przykład: 30 l/h i 25 kn to około 1,2 l/Nm.
Krok po kroku. Masz odczyt 30 l/h. Płyniesz 25 kn. Dzielisz 30 przez 25. Wynik to 1,2 l/Nm. Jeśli planujesz odcinek 40 Mm, pomnóż 1,2 l/Nm × 40 Mm. Otrzymasz około 48 litrów na ten fragment trasy. Tak liczysz każdy kolejny odcinek, zmieniając prędkość i aktualne l/h zgodnie z warunkami.
Od czego zależy zużycie paliwa na milę morską?
Od kadłuba, mocy, obrotów, stanu napędu i masy jednostki.
Najważniejsze czynniki:
Typ kadłuba i jego czystość podwodna. Brudny kadłub i zarastanie zwiększają opory.
Moc i charakterystyka silnika oraz śruby. Niedopasowana śruba podnosi l/Nm.
Obroty i trym. Zbyt wysokie obroty poza zakresem ekonomicznym pogarszają wynik.
Masa łodzi, rozkład ładunku i liczba osób.
Stan morza, wiatr i prąd wody.
Technika prowadzenia. Płynne przyspieszanie i stabilny kurs pomagają.
Jak prędkość wpływa na zużycie paliwa względem dystansu?
Najniższe l/Nm zwykle wypada w okolicach prędkości marszowej. Zbyt wolno lub zbyt szybko podnosi l/Nm.
Na jednostkach wypornościowych próba przekroczenia prędkości kadłuba gwałtownie zwiększa opory. Na planujących pojawia się próg wejścia w ślizg, po którym l/Nm spada, a przy dalszym zwiększaniu prędkości znów rośnie. Dlatego za ekonomiczne uznaje się pływanie przy stałych, umiarkowanych obrotach, często w przedziale około 60–80 procent maksymalnych. W praktyce warto notować własne odczyty l/Nm dla kilku stałych prędkości. To daje realną mapę ekonomii dla danej łodzi.
Jak warunki morskie i obciążenie zmieniają spalanie na milę?
Wiatr, fala, prąd i dodatkowy ciężar zauważalnie zwiększają l/Nm.
Pływanie pod falę i pod wiatr wymaga większej mocy, więc rośnie l/h i l/Nm. Boczne fale i silny prąd też wprowadzają straty. Większa masa paliwa, wody i bagażu obniża zanurzenie i podnosi opór. Pomagają proste działania: właściwy trym i ustawienie tabów, równy rozkład ładunku, czysty kadłub i dobra kondycja śruby. W trudnych warunkach lepiej przyjąć konserwatywne założenia do kalkulacji paliwa.
Jak oszacować zasięg i zapas paliwa przed rejsem?
Zasięg to pojemność użyteczna zbiornika podzielona przez l/Nm. Zapas planuj z marginesem.
Zrób to w trzech krokach. Ustal l/Nm dla prędkości marszowej na podstawie własnych danych. Określ pojemność użyteczną, czyli realnie dostępne litry po odjęciu rezerwy konstruktora i osadów. Podziel pojemność użyteczną przez l/Nm. Otrzymasz orientacyjny zasięg w milach. W planie przyjmij margines bezpieczeństwa. Często stosuje się zasadę jednej trzeciej na powrót lub nieprzewidziane warunki. W trasie kontroluj zużycie według milownika i na bieżąco koryguj założenia.
Chcesz policzyć spalanie swojego jachtu przed rejsem?
Zbierz swoje dane l/h i prędkość, policz l/Nm, dodaj zapas i przelicz trasę na litry.
Praktyczny schemat:
Spisz l/h i prędkość z kilku stałych ustawień obrotów przy spokojnym morzu.
Wyznacz l/Nm dla tych punktów. Wybierz prędkość marszową z najniższym l/Nm.
Rozbij trasę na odcinki. Dla każdego pomnóż długość w Mm przez l/Nm.
Dodaj rezerwę na manewry, postoje na silniku i gorszą pogodę.
Po rejsie porównaj plan z realnym tankowaniem. Zaktualizuj swoje tabelki.
Świadome liczenie w l/Nm porządkuje budżet i trasę. Daje spokój na wodzie i uczy własnej jednostki lepiej niż ogólne tabele.
Poproś o indywidualną kalkulację spalania i zasięgu dla Twojego jachtu.
